Gewasschade: diagnose of snelle screening?

7 januari 2020 - Glasgroenten

De oorzaak van een slecht groeiend gewas is lang niet altijd duidelijk. U wilt dan snel de juiste diagnose. De vraag is, kiest u voor een PlantDoctor-onderzoek of voor DNA Multiscan? Een juiste keuze van het type onderzoek draagt bij aan een snel inzicht naar de mogelijke oorzaak.

Als er geen enkel idee is of als er twijfel is over de oorzaak van een probleem, is een onderzoek door de PlantDoctors van Eurofins Agro de aangewezen weg. Als een snelle screening van een pathogeen dat op de DNA Multiscan lijst staat voldoende is, dan kunt u voor dit onderzoek kiezen. DNA Multiscan sluit uit of het door u gezochte pathogeen aanwezig is. Er wordt dus alléén gescreend op de ziekteverwekkers die op de lijst staan.

Advies toegespitst op situatie

De PlantDoctors houden zich op de hoogte van de recentste kennis en ontwikkelingen betreffende ziekten en plagen. Dit is belangrijk om een goede diagnose te kunnen stellen. Op dit moment speelt bijvoorbeeld het Tobamo virus ToBRFV, wat de telers de laatste maanden erg heeft doen schrikken. "Als PlantDoctors zetten mijn collega Trudie Coenen en ik in op een goede diagnose en persoonlijk advies,” vertelt PlantDoctor Ester Dekkers. “Alleen dan is de juiste behandeling door de teler mogelijk en kan verdere verspreiding voorkomen worden.”

“Voor een PlantDoctor-onderzoek ontvangen we graag een hele plant inclusief wortels. We kunnen de symptomen dan goed observeren en een richting van het onderzoek aangeven. Er zijn veel verschillende pathogenen die schadelijk kunnen zijn in de teelt, zoals schimmels, bacteriën, virussen, viroiden, fytoplasma’s, insecten en mijten.”

Aanpak afhankelijk van symptomen

Voor de PlantDoctors is een microscopisch onderzoek de eerste stap. “Vaak hebben we op basis van de symptomen al een indicatie van wat er speelt. Maar dit is niet altijd het geval en dan moeten we verder zoeken. Bij schimmels gebeurt dit onder andere met uitplaattechnieken waarbij het primaire pathogeen uit het plantmateriaal wordt geïsoleerd. Vervolgens kunnen we met microscopie of DNA Multiscan de schimmel benoemen. De combinatie van symptoom en pathogeen geeft vervolgens de definitieve uitslag van het onderzoek.”

“Bij verdenking van een virus wordt het bladmateriaal geanalyseerd met een ELISA-test of een specifieke PCR-test. In het verslag dat de teler dan ontvangt geven we aan wat de overbrenger, de vector van het virus, is en welke maatregelen er genomen kunnen worden.”

 Soms kan een bepaalde geur van het materiaal een aanwijzing geven voor een bacterieaantasting. Ook waterige of doorzichtige vlekken op bladeren of stengels kunnen op een bacterieaantasting duiden.

Als er geen ziekten of plagen worden aangetroffen, kan een bemestingsprobleem de oorzaak zijn. Dit is onder andere te herkennen aan een afwijkende kleur van de bladeren, bladverbranding of gedrongen groei. Een dergelijk beeld kan echter ook optreden bij verkeerd gebruik van chemische middelen zoals groeiremmers en gewasbeschermingsmiddelen.

Snel bevestiging van verdenking

Wilt u alleen een snelle screening op de aanwezigheid van een bepaald pathogeen, kijk dan of dit op de lijst voor DNA Multiscan staat en kies het juiste pakket.  Er is alleen screening mogelijk op de schimmels en bacteriën die op het DNA Multiscan overzicht staan. Deze lijst is hier te vinden. Zo  sluit u uit of het door u gezochte pathogeen aanwezig is. Let hierbij goed op dat de keuze van het pakket aansluit bij het gewas en de gezochte ziekteverwekker. Er zijn diverse gewasspecifieke pakketten aan te vragen (zoals voor aardbei, tomaat, paprika, houtige gewassen etc.)

Een monster voor PlantDoctor

Als een monster voor PlantDoctor-onderzoek wordt opgestuurd, ontvangen de PlantDoctors graag een zo volledige mogelijke beschrijving van de symptomen en de omstandigheden waaronder de planten worden geteeld. Dekkers: “Vermeld dit op het PlantDoctor formulier en stuur het formulier mee met het monster.”

Wat is een goed monster? Dekkers “Het liefst zien we vroegtijdige symptomen. Stuur, indien mogelijk, de hele plant mee. De wortels en de stengelvoet zijn vaak de belangrijkste onderdelen van een monster. Bij de verdenking van insecten moeten de monsters dusdanig worden verpakt dat insecten niet kunnen ‘ontsnappen’.”